به عنوان یکی از شاخصترین روندهای رو به رشد مدیریت پروژه در سال ۲۰۱۴، مدیریت پروژه چابک سرانجام به روزهای اوج خود بازگشته است. این روش مدیریت پروژه، نه به عنوان یک مفهوم جدید، دهههای متمادی است که به اشکال مختلف در صنعت توسعه نرم افزار بکار گرفته شده، اما اخیراً به عنوان روشی کارا در سایر صنایع نیز در حال گسترش است.
تکنیکهای مدیریت پروژه چابک مسیری با هزاران کیلومتر فاصله از مسیر تکنیکهای مدیریت پروژه سنتی نیست. شما در این مسیر همچنان کار یکسانی را انجام داده و به هدف نهایی یکسانی دست مییابید، اما با بکارگیری روش چابک، کارها سریعتر و با بهرهوری بیشتر انجام شده و ریسکهای پروژه کمتر خواهند شد. چرایی این امر در ادامه آورده شده است.
مدیریت پروژه سنتی
این روش که به آن روش آبشاری نیز اطلاق میشود، پرکاربردترین شکل مدیریت پروژه در دنیا بوده و به طور متداول شامل چهار مرحله زیر است:
کشف نیازمندیها
طراحی
توسعه
آزمایش
با تکمیل هر مرحله، کل تیم پروژه به مرحله بعد میروند و بدین شکل روشی دارای توالی را ایجاد میکنند که تداعیکننده حرکتی آبشاری است. با وجود اینکه تمامی پروژهها دربرگیرنده تمامی مراحل نیستند و برخی دیگر از پروژهها شامل مراحل بیشتر میباشند، اما بطور خلاصه این روش اجرای پروژه شکلدهنده مدیریت پروژه آبشاری است.
مدیریت پروژه سنتی دارای مقبولیت گستردهای است چرا که برای پروژههای کوچکتر و با طراحی و تعریف خوب، ارزشمند و کارا است. اما همین روش در رویارویی با پروژههای بزرگتر و با موقعیتهای ناشناخته دچار مشکل خواهد شد. مدیریت پروژه سنتی جهت استفاده در صنایع ساخت و ساز طراحی شده است که در آنها تغییرات نهایی نامحتمل بوده و یا تأثیر هزینههای شایانی ندارند، به عبارتی دیگر در این گونه پروژهها همه چیز میبایست با ترتیبی مشخص اجرا گردد.
مدیریت پروژه چابک
روش چابک از این جهت دارای تفاوت است که همه چیز با هر ترتیبی قابل اجرا است و لزوماً دارای توالی مشخصی نیست. این روش مبتنی بر مدیریت تعاملات انسانی (Human Interaction Management) بوده و با پروژه به عنوان مجموعهای از فعالیتهای کوچک برخورد میکند که برحسب نیاز تعریف و تکمیل میشوند. به این ترتیب پروژههای بزرگ به اجزای کوچکتری شکسته میشوند که با عنوان Sprint (دوی سرعت!) شناخته میشوند. هر یک از این Sprint ها به گونهای به چالش کشیده میشوند که تا در کوتاهترین زمان ممکن تکمیل شوند.
در روش چابک، مراحل کشف، طراحی، توسعه و آزمایش در هر یک از Sprint ها طی شده و به این ترتیب از انباشت خطاها در پایان پروژه جلوگیری میشود. این بدین معنی است که امکان تغییرات عمده در طول عمر پروژه وجود داشته و محصول نهایی میتواند با آنچه که در ابتدا تصور شده است متفاوت باشد، اما در صورتی که به شکلی صحیح اجرا شود، مناسب، مفید و بیعیب خواهد بود.
برتری با کدام است؟
اینکه کدام روش مناسبترین روش برای مدیریت پروژه شما است تصمیمی است که باید شخصاً اتخاذ نمایید. این انتخاب کاملاً به نوع و ابعاد پروژه وابسته است. پروژههایی که دربرگیرنده صنایع خلاق یا توسعه نرمافزار هستند به طور طبیعی بیش از پروژههایی که دربرگیرنده تولید محصولات فیزیکی میباشند، از مدیریت پروژه چابک سود میبرند، چرا که در این گونه از پروژهها امکان ایجاد تغییرات حتی در مراحل پایانی تحویل پروژه فراهم است.
با درنظر گرفتن اینکه نیازمندیهای پروژه تا چه حد پایدارند، برای پروژههایی که نیازمندیهای آنها به خوبی تعریف شده و ضروری است مرحله مشخصی تکمیل شود، پیش از اینکه پروژه به مرحله دیگر برود، مدیریت پروژه سنتی پاسخی مناسبتر خواهد بود.