ثبت طرح صنعتی

ثبت طرح صنعتی چیست؟

از نظر قانون ثبت اختراعات‌، طرحهای صنعتی‌و علائم تجاری” هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه‌بعدی با خطوط‌، رنگها و یا بدون آن‌، به‌گونه‌ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است‌. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی‌باشد. ”
“ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگ یا بدون آن بگونه ای که ترکیب یا شکل یک فراورده را از نظر تزیینی و زیباشناختی تغییر داده و باعث جذب مصرف کننده گردد را طرح صنعتی می گویند . در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نسخه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت قانون نمی باشد ”
آیا می دانستید اگر طرح جدیدی برای محصولات تولیدی خود ایجاد کرده اید یا بسته بندی منحصر به فردی ابداع کرده اید قبل از افشا باید آنرا ثبت نمائید؟ هر تغییر در شکل ظاهر یا نوع بسته بندی که باعث زیبا شدن محصول تولیدی شما گردید و باعث جذابیت محصولات شما  برای مصرف کننده موجب شود را قبل از افشا، بهتر است ثبت نمایید تا جلو سو استفاده رقبای خارجی و داخلی در بازارهای هدف گرفته شود.با ثبت طرح صنعتی شما می توانید به راحتی جلو و واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت شده شما است را بگیرید.
طرح صنتی دایره وسیعی از محصولات صنعتی، خانگی ، اداری، ورزشی ، صنایع دستی، اسباب بازی ، مبلمان اداری ، لوازم برقی، خودرو و قطعات آن، ابزار های فنی و پزشکی بهداشتی ، اقلام لوکس، تزئینی ، منسوجات ، فرش و لباس ، ظروف آشپزخانه ، مصنوعات پلاستیکی و حتی بسته بندی طیف وسیعی از محصولات را شامل می شود . از اینرو و وفق ماده ۲۰ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی یا خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است”. در ضمن طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییرشکل ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی شود.
شاید یک طراح در طراحی طرح موردنظر به جنبه های مختلف مانند باب میل بازار ، انبار داری  ، تعمیر و نگهداری ، حمل و نقل ، تولید سریع و کم هزینه  … را در نظر داشته باشد اما آنچه را این قانون  به تعبیری دیگر حقوق طرح صنعتی حمایت می کند فقط  شکل و ظاهر آن  محصول آنهم از جنبه زیبایی شناسی  را شامل می گردد در سایر خصوصیات ،بخصوص ویژگی فنی یا عملکردی آن تحت حمایت این قانون نمی باشد.
 
حمایت از طرح صنعتی چه حقوقی را بوجود می آورد؟
هرگاه یک طرح صنعتی ثبت شود مورد حمایت قانون قرار خواهد گرفت،  مالک آن از حق استفاده انحصاری و جلوگیری از نسخه برداری غیرمجاز یا تقلید توسط اشخاص ثالث برخوردار می شود. این حق جلوگیری، سایرین را از ساخت، عرضه ، واردات، صادرات یا فروش هر محصولی که طرح در آن بکار رفته یا در آن گنجانده شده است منع می نماید. ماده ۲۸ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری شیوه عملکرد ، میزان واقعی حمایت از طرح صنعتی ثبت شده را مشخص نموده است بنابراین اگر شخص مبلغی را برای  طراحی ابتکاری هزینه  کرده باشد و آن را در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسانده باشد تحت حمایت قانون قرار خواهد گرفت و قطعا سرمایه ی صورت گرفته بر خواهد گشت در نتیجه اگر مبل جدیدی  با طرح خاص طراحی نمایید قانون مزبور حق استفاده انحصاری به شما خواهد داد. این به آن معنی است که اگر متوجه شوید یکی از رقبا مبلی را با همان طرح کپی کرده باشد و وارد بازار نموده ، مالک طرح قادر خواهد بود استفاده از آن طرح توسط شخص ثالث را جلوگیری کرده و حتی تقاضای جبران خسارات نمایید.
با ثبت طرح های جدید و نوآورانه خود ضمن قفل و بست کردن طرح های تولیدی خود می تواند ضمن اجاره دادن طرح فوق (لیسانس) چنانچه هرگاه توسط اشخاص مورد تعرض مهندسی معکوس کپی برداری) قرار گرفت به راحتی جلو سوء استفاده کننده را گرفته یا حتی تقاضای جبران خسارت نمایید.
بنابراین می بینیم ثبت طرح صنعتی نه تنها عمل بیهوده نیست بلکه کاملا منطقی و مفید است هرچند علاوه بر مزایایی گفته شده در بازار رقابت جهانی نیز جایگاه مناسب را به شما اعطا خواهد که شرح آن در مقالات و مطالب آتی خوهد آمد.
چه طرح هایی بعنوان طرح صنعتی قابل ثبت است؟
طرح هایی قابل ثبت است که طبق قانون و مقررات مربوط تقاضا شود و شریط قانون را هم داشته باشد

• طرح باید “جدید” باشد یک طرح در صورتی جدید محسوب خواهد شد که عین آن قبل از تاریخ تسلیم یا تقاضای ثبت در دسترس عموم نباشد.
• طرح باید “اصیل” باشد. یک طرح در صورتی اصیل محسوب می شود که بطور مستقل توسط طراح پدیده آمده باشد و کپی یا تقلیدی از طرح های موجود نباشد.
• طرح باید شخصیت فردی داشته باشد. یعنی تأثیر کلی که طرح بر کاربر آگاه بوجود می آورد با تأثیر کلی که طرح های قبلی که قبلاً در دسترس عموم قرار گرفته اند بر آن کاربر بوجود می آورند، تفاوت داشته باشد.

در واقع طرح‌های صنعتی زیر قابل حمایت نیستند:
۱-    طرح‌هایی که جدید یا اصیل نباشند؛
۲-    طرح‌هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می‌شوند؛
۳-    طرح‌های حاوی نمادها یا نشان‌های رسمی؛
۴-      طرح‌های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه.
#  چه طرح هایی تحت حمایت قانون طرح های صنعتی قرار ندارند؟
۱-     طرحهایی که جدید یا اصیل نباشند
۲-     طرحهایی که قبل از تسلیم اظهارنامه در هر نقطه ای از جهان افشا شده باشند.
۳-     طرحهایی که بهره برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشند.
۴-     طرحهایی که حاوی نمادها یا نشانه های رسمی باشند.
۵-     طرحهایی که درنتیجه عملکردفنی بدون تغییر ظاهری ایجاد شوند.
۶-     طرحهایی که نتوان آنرا جای دیگری ساخت
۷-     طرحهایی که شکل ثابت ندارند
۸-     قسمتی از یک طرح که به تنهایی مفهومی ندارد
۹-     طرح هایی که عیناً در طبیعت وجود دارند
۱۰-  اشکال هندسی
۱۱-  طرح هایی که به الکتریسیته وابسته هستند
مدارک زیر باید ضمیمه  اظهارنامه شوند
 
1- مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح؛ (شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا)
۲-   مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید؛
۳- اگر طرح صنعتی دو بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه؛
۴-  اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده از تمامی جوانب طرح؛
۵-   در طرح صنعتی سه بعدی، مرجع ثبت می‌تواند ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اندازه ماکتی که متقاضی از مدل طرح خود ارائه می‌دهد، باید حداکثر ۲۰×۲۰×۲۰ سانتی متر و وزن آن حداکثر ۲ کیلوگرم و از ماده‌ای بادوام و غیرفاسد شدنی باشد. شکل‌های گرافیکی و ترسیم شده باید حداکثر در ابعاد ۲۰×۱۰ سانتی متر بوده و قابل نصب بر چهار صفحه مقوا در قطع A4  و با جوهر مشکی باشد؛
توضیح اینکه ، تصاویر گرافیکی مورد نظر در مرحله اظهارنامه الکترونیکی باید به صورت اسکن شده از نماهای مختلف با مشخصات فنی ذیل باشد، بدیهی است درصورت بررسی پرونده و پذیرش طرح مذکور ارائه پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی طرح ترسیم شده جهت صدور آگهی ضروری می باشد.
۶-   درخواست کتبی (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی ) به تأخیر انداختن انتشار آگهی ثبت طرح صنعتی و تعیین مدت آن، در صورت تمایل؛
۷-   درخواست کتبی (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی ) مبنی بر عدم ذکر اسم طراح، چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود؛
۸- رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است، رسید مربوط به پرداخت هزینه‌های اضافی؛
۹- مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف ۱۵ روز از آن تاریخ تسلیم شود.
تبصره ۱- طرح چاپ شده اشکال و تصاویر گرافیکی یا ترسیم شده، موضوع بندهای ۳ و ۴ فوق، باید حداکثر در ابعاد ۲۰×۲۰ سانتی متر باشد و در آن رنگی بودن یا نبودن اشکال و تصاویر تصریح گردد .
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی
۱-    سایز تصاویر حداکثر A4 باشد
۲-    حتماً بصورت عمودی اسکن شود.
۳-    در تصویر ارسالی حتماً طرح باید در یک زمینه ساده، به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.
۴-    تصویر کالا لزوماً بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن ۵۰۰KB باشد.
۵-  تصویر مدارک ترجیحاً بصورت سیاه و سفید اسکن شده و حداکثر حجم آن ۲۵۰KB باشد.(ترجیحاً پشت و روی کارت ملی و کپی صفحه اول شناسنامه در یک تصویر باشد.)
۶-    پسوند فایلهای ارسالی jpg باشد.
·      همانگونه که مستحضرید از نرم افزارهای گرافیکی جهت کم کردن حجم فایلهای تصویری به نحوی که خوانا و یا قابل تشخیص باشند می توان استفاده نمود.